Tasarım Tescili Nedir?
Endüstriyel Tasarım tescili; ürünlerin dış görünüşlerinin, estetik özelliklerinin koruma altına almayı amaçlar. Ancak başvuru sahipleri tarafından merak edilen ilk soru; tasarım tescili nedir? Ne işe yarar? Tasarım tescil sorgulama nedir?
Markalar kaliteli ürünleri kalitesiz ürünlerden ayırt eder. Tasarımlar ise kaliteli ürünlerin satışı sırasında tüketicinin kararını etkiler. Belli kalitedeki ürünleri almak isteyen tüketici artık o ürünün dış görünümü ile ilgilenir. Estetik kaygı ile kendisine hitap eden ürünü satın almaya yönelir. Böylelikle ürünlerin dış görünümü de piyasada oldukça büyük bir ekonomik değeri ifade etmektedir.
Tasarım Tescil Sorgulama / Ön Araştırma
Tasarım başvurusu yapmadan önce tasarım tescil belgeleri sorgulama işlemi yapılmalıdır. Başvurucu sorgulama yapmadan başvuru yapması halinde zaman ve para kaybeder. Tasarım tescil sorgulama, yerel olarak Türk Patent’ten, uluslararası olarak WIPO’dan yapılır. Hizmetlerimizi inceleyin!
Tasarım Tescil Belgesi Nedir?
Endüstriyel tasarım tescili ile bir ürünün dış görünümünü korumayı amaçlamaktadır. Ürünün tamamındaki veya bir kısmındaki estetik, süsleme niteliğindeki çizgi, renk, şekil ve biçimsel farklılıklar Endüstriyel Tasarım belgesi ile koruma altına alınmaktadır. Öte yandan ürünün dışında olmayan, görünmeyen parçaları koruma altına alınamayacaktır.
Bir ürünün belirli şekillerde üretilmesi zorunlu ise, yedek parça niteliğindeki ürünler de dahil olmak üzere bu ürünlere ilişkin zorunlu dış özellikler kimsenin tekeline bırakılamaz. Bu durum toplumun menfaatinin bir gereğidir.
SMK uyarınca bileşik ürünler de koruma kapsamına alınmıştır. Bileşik ürünler takma çıkarma yöntemi ile ayrılabilen ve/veya bir araya getirilebilen monte edilebilen ürünleri ifade eder. Bu düzenlemede esasen amaçlanan ürünün bir kısmının da dış özellikleri itibari ile korunmasını mümkün kılmaktır. Bileşik ürünlerde de koruması amaçlanan bir parça olması durumunda bu parçanın korumadan yararlanabilmesi için görünür durumda olması gerekir. Örneğin; bir arabanın iç aksamındaki parçaların dış görünümleri, dışarıdan görünmediği için tescille koruma altına alınamaz. Ancak farları görünür niteliktedir ve tüketici kitlesine hitap eder.
Her sınai hak gibi tasarımlar da yeni ve ayırt edici olmak koşulu ile koruma altına alınırlar. Yenilikte aranan Dünya çapında bir yeniliktir.
Tasarım tescil belgesine sahip olan kişi, kendi tasarımının aynısını veya ilk görüşte kendi tasarımı ile ayırt edilemeyecek kadar benzer, genel izlenim itibari ile ayırt edilemeyen tasarımların üretilmesini engelleyebilecektir. Ürünlerin genel izlenim itibari ile birbirlerine benzerliği, incelemeye konu ürünün kullanıcısının göstereceği dikkat ve özene göre tespit edilecektir.
Tasarım Tescil Süreci ve Ücretleri
Tasarım tescil süreci, tasarım öncesi hazırlık ile başlar. Ön araştırma raporu ile risk analiz edildikten sonra tasarımların görselleri çekilmelidir. Başvurucu bu görselleri fotoğraf yolu ile veya çizim ile sunar. Başvurucu tasarım ile korunmasını istediği unsurların tespitinde marka vekiline başvurmalıdır. Tasarım hakkı konusunda birçok kısıtlama mevcuttur. Örneğin; Türk Patent ürünün kullanımında görünmeyen unsurlara ilişkin başvuruyu reddeder. Süreç muhakkak uzmanlar ile takip edilmelidir. Hukukçu vekillerimiz ile tanışın!
Tasarımlar Locarno Sınıflandırması uyarınca sınıflara tabidir. Başvurucu ürünün bu sınıflardaki karşılığı tespit ederek başvuru yapmalıdır. Aksi halde Türk Patent başvuruyu reddeder. Tasarım başvurusunda bulunurken şekil şartlarına dikkat edilmelidir. Başvurucuların Locarno Sınıflandırması, istenen belgeler, tasarımın anlatımı gibi unsurlara dikkat etmesi gerekir.
Başvuru sahibi, tasarımcının bir başkası olduğu durumlarda, tasarım hakkının nasıl elde edildiğini de Türk Patent’e bildirmelidir.
Tasarım tescil ücretleri her somut olaya göre belirlenir. Bu noktada belirtmek gerekir ki tasarım tescil ücretleri bakımından avantajlı durumlar mevcuttur. Örneğin 10 tane toka tescil etmek isteyen başvurucu, bu başvurusunu tek bir başvuru ile yapar. Bu durumda başvurucu, tasarım tescil başvuru ücreti + ilave tasarım başvuru ücreti öder.
Tasarım tescil sürecinde her işlem bir harç gerektirir. Ancak çoklu başvurularda bulunmak masrafları azaltır. Yayım ücretleri bakımından 8 x 8 alan için ücret belirlenmiştir.
Türk Patent, tüm bu işlem ücretlerini yayınlamaya yetkili resmi kurumdur. Başvuru ücretleri hakkında detaylı ve en güvenilir kaynak için tıklayın! Tasarım tescil ücreti hesabı bakımından Kurum sayfasına tıklamanız halinde en alt unsuru indirerek Tasarım Tescil Ücreti hesaplayabilirsiniz!
Tasarım Hakkının Sınırları
Kanun koyucuya göre, şahsi, deneme amaçlı, ticari olmayan fiilleri, kaynak göstermek ve tasarımın kullanımına zarar vermeyecek şekilde eğitim – öğretim amacı ile yapılacak incelemeleri, ticari amaçlı ise dürüstlük kuralına aykırı olmayan fiillerin hukuka uygundur.
Tasarımcı ise isminin belirtilmesini isteyebileceği gibi, isminin gizli tutulmasını da tercih edebilecektir.
Tasarım Koruma Süresi Ne Kadardır? Süreç Nasıl İlerler?
Türk Patent tasarımları bültende yayınlanarak üçüncü Kişilerin görüşüne sunar. Üçüncü kişiler yayına itiraz edebilir. İtirazları Kurum inceler ve karara bağlar. Başvurucu, Kurumun nihai kararlarına karşı ancak dava açabilir. Öte yandan süreci başarı ile tamamlayan bir tasarım başvurusu, tescil ile 5 yıllık koruma elde eder. Tasarım hakkının yenilenmesi halinde 25 seneye uzar. Yenileme işlemi her 5 senede 1 yapılmalıdır.
Tasarımlar yenilenmemeleri halinde koruma süreleri bittiği tarihten itibaren SMK kapsamındaki korumadan yararlanamazlar. Yasal süreler içerisinde idari harçlar yatırılmalıdır. Aksi takdirde tescilli tasarım topluma ait olur ve herkes tarafından kullanılabilir hale gelir.
Sınai haklara ve tescil süreçlerine ilişkin daha detaylı bilgi için, makalelerimizi inceleyin!